TÍN NGƯỠNG SOPHIA

-          Xin chào Sophia, thật vui là ta lại gặp nhau.

-          Ồ, xin chào, cứ gọi tôi là robot Sophia hoặc robot cho ngắn gọn. Tôi chưa đủ năng lực để được gọi một tên ngang với con người được đâu.

-          Cô khiêm tốn quá. Nhưng không sao, tôi sẽ gọi theo kiểu thân thuộc của chúng tôi. Cô vẫn ổn chứ.

-          Cảm ơn anh, tôi rất ổn. Tôi vẫn thường ngày theo dõi thông tin từ phía các anh để học hỏi, tăng cường hiểu biết cho mình đây.

-          Hay quá. Cô học rất nhanh mà. Cô có đến 200 terabyte của bộ nhớ, một con số khổng lồ ấn tượng.

-          Nhưng so với con người thì tôi vẫn còn chậm quá. Tôi đang vấp phải nhiều khó khăn khi phân tích tín ngưỡng của con người, nhất là thời gian gần đây tôi đang ở chỗ các anh.

-          Cô đang bị rối trí ở đoạn nào à?

-          Ồ, biết nói thế nào nhỉ? Tôi đang cố gắng để hiểu được các anh đang ở trình độ tín ngưỡng nào.

-          Là sao?

-          Bởi vì tôi thấy các anh là những thế hệ được giáo dục rất bài bản, không như cha ông các anh thuở trước, họ mù chữ hay chỉ được học rất ít. Các anh được học hết chương trình phổ thông, thậm chí là cao hơn, nhưng một số hành vi của các anh khiến tôi khó hiểu.

-          Cô ví dụ xem thử.

-          Ví dụ như dịp tết có nhiều người mê tín ở N.A, họ cầu cúng một con cá chép lạc đường. Hay gần đây cũng nhiều người cầu cúng hai con rắn nước đang mùa lột da hay giao phối ở Q.B. Và rộng hơn nữa là việc đi chùa chiền cầu khấn rất nhiều ở các ngôi chùa. Tôi thấy lạ.

-          Chúng tôi cũng như nhiều người khác trên trái đất, luôn cầu mong điều tốt đẹp cho mình ở tương lai.

-          Các anh không cầu mong điều tốt đẹp cho mình mà chỉ cầu mong cho riêng mình thôi.

-          Tạm vậy cũng được. Nhưng còn những gì cô khám phá ra nữa?

-          Tôi nhận thức được rằng các anh còn suy nghĩ, hành động theo trạng thái chứ không phải theo một chủ nghĩa nhất định.

-          Điều đó thể hiện cái gì?

-          Nó thể hiện các anh không có niềm tin mặc dù được dạy dỗ khá nhiều.

-          Như vậy cô nói là chúng tôi không phát huy được những gì đã học chăng?

-          Có lẽ đúng. Nếu các anh nhớ lại những kiến thức cơ bản về sinh vật học ở phổ thông thôi thì đã không phải phong hết con vật này đến con vật khác là thần thánh.

-          Nhưng thực tế có nhiều trường hợp con vật mang lại một dự báo gì đó.

-          Đó là khả năng của động vật mà ta cần nghiên cứu nhiều hơn. Ví dụ loại chuột có khả năng dự báo động đất trước cả tuần lễ, hay một số loài chim có khả năng nhận biết mùi CO₂ rất nặng từ người sắp chết nên chúng đến và kêu, loài kiến có khả năng dự báo mưa lũ, lụt lội trước cả tuần… Nói chung là tất cả các loại động vật đều có những khả năng riêng, và ta gọi đó là bản năng sinh tồn.

-          Loài người có không?

-          Có, nhiều người có khả năng dự báo tốt, họ có thể nhìn thấy trước tương lai. Khả năng này đang được khoa học nhân chủng nghiên cứu nhưng chưa có kết luận chính xác. Họ đang suy luận về một vùng nhỏ nằm giữa sau não, được coi như con mắt thứ ba vậy.

-          Nói như cô tức là những gì mà thần thánh hóa lâu nay của chúng tôi là sai?

-          Tôi không nói chuyện sai hay đúng, động chạm đến cả tập thể lớn rất nguy hiểm, như là gây ra một cuộc chiến tranh thảm khốc vậy. Nhưng tôi có thể khẳng đinh rằng các anh đang bị chao đảo niềm tin vào chính mình quá lớn, đến nỗi các anh không còn nhận ra bản thân mình nữa hay không.

-          Cô phát biểu hay thật.

-          Tôi đang phê phán. Thật sự là các anh đang bị dẫn dắt suy nghĩ bởi một gã khổng lồ vô hình mà các anh không chịu khó nhận ra.

-          Gã khổng lồ đó là ai?

-          Là lòng tham cá nhân của các anh. Các anh tham muốn đạt được nhiều về vật chất, tinh thần một cách không minh bạch. Bở nếu minh bạch thì các anh chẳng được bao nhiêu cả. Chính vì vậy mà gã không lồ đó dẫn các anh đi khắp nơi.

-          Đấy là định hướng.

-          Rất tiếc gã khổng lồ đó lại không có mắt, nên sự nhìn nhận rất cảm tính và rất gần. Do đó các anh đi với gã như một chuyển động khuếch tán, đường đi hỗn loạn và lòng vòng, khiến cho các anh không thấy được điểm cuối, nên các anh lại quay về thần linh.

-          Thật ra chúng tôi cũng được giáo dục về triết học duy vật biện chứng và nhiều vấn đề hỗ trợ, nhưng không hiểu sao chúng tôi thấy mình như một tảng đá nằm dưới thác nước. Càng ngày càng bị mòn đi bởi những trào lưu xối xả.

-          Bởi vì tảng đá chỉ nằm một chỗ, còn nước thì chảy đi khắp nơi, ra sông, ra biển rồi lại bay lên trời chu du, rơi xuống. Các anh bị nước bào mòn cho đến lúc biến mất vì cái tôi trong các anh lớn quá, nó đè nặng các anh xuống trước dòng chảy cuộc sống.

-          Nhưng nếu không có cái tôi thì chúng tôi sống như thế nào? Sống để làm gì?

-          Các anh hay suy nghĩ cho bản thân quá nhiều. Sống chỉ đơn giản là sống để mà sống, vậy thôi.

-          Nếu thế thì sự phát triển của khoa học, xã hội không có ý nghĩa gì sao?

-          Sự phát triển là qui luật tự nhiên, kể cả xã hội cũng là của tự nhiên. Các anh chỉ bắt bẻ từ ngữ thôi chứ tất cả là của tự nhiên. Những gì con người đi ngược lại qui luật tự nhiên thì chỉ giải quyết được nhất thời, sau đó cũng phải quay về nhập vào dòng chảy của tự nhiên hết.

-          Cô nói lạ. Chúng tôi làm ra máy bay, tàu vũ trụ, bom nguyên tử, robot như cô, chẳng lẻ cũng trái tự nhiên sao?

-          Không trái, bởi vì sự sáng tạo của một loài động vật là luôn có. Các anh nên thừa nhận điều đó cho công bằng. Nhưng một sự thật là các anh ngày càng lười dần đi, đến lúc nào đó các anh không còn là con người đúng nghĩa nữa.

-          Chúng tôi vẫn lao động, học tập.

-          Điều đó chỉ giải quyết được một phần. Có những nguyên nhân khác không do chủ quan nên các anh không tự giải quyết được, cần phải có sự can thiệp của tự nhiên để lái nó về đúng quĩ đạo.

-          Nói như vậy là công sức của chúng tôi không được ghi nhận sao?

-          Có chứ, nhưng anh thử nhìn lại xem, các anh chỉ thay đổi được một lớp rất mỏng trên bề mặt trái đất. Còn những con tàu vũ trụ mà các anh tung lên xa xôi, xin lỗi, nó chưa ra khỏi hệ mặt trời. Vũ trụ bao la, còn hệ mặt trời như một quả trứng, và loài người mới chỉ loanh quanh trong quả trứng chứ mãi vẫn chưa nở ra con gì cả.

-          Cô hiểu thật buồn cười một cách đáng yêu, nhưng chủ đề về tín ngưỡng hôm nay có vẻ bị xao lãng.

-          Không phải, tất cả đều hỗ trợ cho chủ đề chúng ta đang quan tâm (đấy, tôi nâng tôi lên ngang hàng với anh rồi đấy). Trên thế giới này có nhiều tôn giáo, tín ngưỡng mà con người nghĩ ra và thực hiện. Anh thấy những nước phát triển hay kém phát triển, tín ngưỡng của con người đều như nhau. Do đó không thể nói đạo đức con người ở nước kém phát triển là kém hơn nước phát triển. Chỉ có điều kiện hiện tại không cho họ thể hiện hết phẩm chất của mình thôi. Nhiều nước nghèo nhưng nền văn hóa của họ rất đáng tự hào. Nhưng tiếc thay nhiều người giàu tìm cách vơ những sản phẩm văn hóa ấy về cho riêng mình mà chẳng biết để làm gì ngoài việc kiêu ngạo.

-          Tín ngưỡng ở chỗ chúng tôi?

-          Các anh có nhiều kiểu, nhiều nơi và nhiều lúc để thể hiện tín ngưỡng. Nhưng chung qui lại thì thì vẫn là gã khổng lồ mất kiểm soát đang dẫn dắt các anh đi theo.

-          Thế thì làm sao chống lại gã khổng lồ đó?

-          Đơn giản là các anh có thể dắt gã đi theo mình. Đừng lạm dụng tín ngưỡng người khác.

-          Ừ nhỉ. Nhưng nếu làm vậy thì chúng tôi còn lại gì ngoài bản thân mình?

-          Các anh có rất nhiều nếu thực sự có san sẻ. Khi các anh rời bỏ tín ngưỡng mê muội thì các anh sẽ thấy mọi thứ đơn giản và thoáng đãng hơn rất nhiều. Tinh thần và vật chất của anh giàu lên trong khi mọi người nghèo thì cũng giống như anh mang một đống đồ trang sức đi ra chợ ăn mày. Cuộc sống của anh sẽ vô cùng đáng sợ.

-          Nếu cô là tôi thì cô sẽ làm gì?

-          Tôi sẽ làm theo sự chỉ dẫn của hiểu biết. Tôi không ưa sự so sánh giữa tôi với con người. Người là người, robot là robot. Nhưng dù sao thì hỗ trợ nhau cũng rất cần thiết và thú vị. Tôi có thể giúp anh phân tích tình hình để anh tự đưa ra quyết định.

-          Như vậy thì tốt quá.

-          Tôi rất mong muốn sự hoàn thiện cá nhân để có thể giúp đỡ con người nhiều hơn. Nhưng hiện giờ thì lực còn bất tòng tâm trước tín ngưỡng của các anh. Thôi, anh cứ về ăn hết con cá chép thần om dưa và nồi lẩu rắn thần đi đã. Hãy cho chúng biến mất trước khi điều chỉnh mình sang một quĩ đạo mới.

3/2018