Chiều đi làm về, chợt nghe tivi hát …"Em lại đưa anh về thăm quê Đồng Lê" của nhạc sĩ Trần Hoàn. Lạ thật, mới ngồi với Đồng Lê mấy ngày trước. Những kỉ niệm cách đây 20 năm lại hiện về, nhẹ nhàng như ngọn gió men theo lối cũ. Nhớ lại ngày ấy mới ra trường, đi làm điện 35kv, thiết kế, thi công, kéo điện lên Mai Hóa, Đồng Lê, Quy Đạt. Con đường dài gần 80 cây số, mình đi bộ tới lui gần 6 tháng trời, lội hết đồng ruộng, núi đồi, đi qua bao nhiêu nhà dân với đủ thành phần, nhưng ai cũng niềm nở đón chào bằng những tình cảm chân thực nhất. Những anh chị nông dân chất phác, chỉ biết điện có ở Ba Đồn, Đồng Hới, nay nghe nói vài tháng nữa sẽ được dùng điện, họ sướng rơn, coi mình như anh tài, trong khi mình chỉ là thằng kỹ sư đi thi công công trình chân đất(!)…
Đồng Lê, một thị trấn nhỏ của huyện Tuyên Hóa, miền núi, hồi đó chắc chỉ được ba trăm cái nhà là cùng. Ban ngày đi lội rừng, lội ruộng, tối về ngồi bên bếp lửa nướng sắn, ngô với mấy người trong nhà thuê, cũng là nông dân cả. Thỉnh thoảng có mấy người hàng xóm trẻ trung, trắng nõn sang chơi với mấy anh công nhân ngành Điện(!). Họ ngồi chơi đến 9, 10 giờ khuya(mùa đông ở miền núi vậy là khuya lắm), hát những bài hát về quê hương, con người. Thấy khuya rồi, mình bảo: "Mấy chị về đi kẻo muộn, mai còn đi làm". Vậy mà lại vô cùng bất ngờ, từ giữa đôi má trắng hồng xinh xắn, một nụ cười cất lên: "Nhưng mà em không về". Họ nói rồi đấm lưng nhau, cười nghiêng ngã. Và bài hát "Về Đồng Lê" khắc sâu trong tim mình từ đó.
Mấy lần đi qua Đồng Lê trên những chuyến tàu thống nhất, mình chỉ cái trạm biến áp, đường dây mình đã thiết kế, rồi đào móng, dựng cột, bắt xà, kéo dây… và những chút kỉ niệm đứt đoạn ở Đồng Lê cho vợ, con nghe. Con gái cứ tròn xoe mắt như ở đó là cả thiên đường bồng lai tiên cảnh, còn vợ mình thì: "May chút nữa thì em không được lấy chồng"(!), nghe mà nóng hai vành tai…Khi nào có dịp quay về Đồng Lê một lần nữa nhỉ, chắc mấy cô hàng xóm giờ cũng già rồi, bà cụ chủ nhà nếu còn sống chắc gần 90 tuổi(?). Nhớ hôm bàn giao xong, cả hội nhậu một bữa tưng bừng, sáng hôm sau về lại Đà Nẵng, bà cụ cứ dúi cho mình túi lạc: "Chú đưa về cho ba mạ, nói là mệ cho, khi mô rảnh thì về chơi với mệ, mệ nhớ mấy chú lắm", sau lưng bà cụ, có cô bé nép mình bên cột nhà nhìn theo… Vậy mà đã hai mươi năm, một khoảng thời gian đủ cho một đứa bé lọt lòng lớn như mình hồi đó, không biết có ai bây giờ được như mình lúc đó không(?).
Anh lại nghe em hát
Về Đồng Lê xa xôi
Những kỉ niệm chợt men theo lối vắng
Rải ngày xưa vào kí ức xa rồi.
"Em lại đưa anh về thăm quê Đồng Lê…"
Có còn như những ngày xưa không nhỉ?
Em có còn nhớ một thời thiếu nữ
Nắng nõn nà thắm hồng trên má
Để chiều về anh ngã, anh nghiêng.
Ta không cùng nhau chăn trâu thuở nhỏ
Không lên nương với sắn, ngô, khoai
Nhưng ta có những ngày hè nắng đỏ
Gió Lào hanh khô rát giọng ai hoài.
Ta có những ngày mưa dầm đất
Cơn lũ về dồn hai đứa bên nhau
Ta có những đêm đông lạnh ngất
Củ sắn vùi nói chuyện mai sau.
Em ví anh như ngọn gió mùa hè
Thổi dạt dào mà không sao gần được
Anh nói em như ngọn nồm thấm ướt
Trái tim khô cằn bao năm tháng lênh đênh.
Em có đưa anh về Đồng Lê nữa không?
Vẫn bịn rịn những con đò đợi bến
Neo ngày xưa vào chùm lưu luyến
Gói yêu thương về lại với Đồng Lê.
